Siedzą w domu z poczuciem, że są gorsi, niewiele potrafią i niewiele mogą zdziałać dla siebie, swoich bliskich czy otoczenia. Potrzebują wsparcia, wskazania możliwości rozwoju. Fundusze Europejskie przeznaczane są również dla takich osób, na takie działania, w ramach aktywizacji społecznej.
Na wsparcie mogą liczyć osoby starsze, rodziny, osoby niesamodzielne, z niepełnosprawnością, wykluczone lub zagrożone wykluczeniem.
Osoby wykluczone społecznie to ci, którzy ze względu na swoją niepełnosprawność, chorobę, sytuację losową czy długotrwałe bezrobocie znaleźli się w takim położeniu, że nie pozwala im to na samodzielne funkcjonowanie w środowisku. Wymagają wsparcia, pokierowania. - Chodzi o to, by np. znalazły pracę, uzyskały pomoc w instytucji pomocy społecznej, ale także, by poczucie osamotnienia i wykluczenia nie pogłębiało się. By przełamać to poczucie, pokazać, że można wyjść z trudnej sytuacji, warto trafić do odpowiedniej instytucji czy odpowiedniej organizacji pozarządowej - tłumaczy Mirosław Sobkowiak, dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu.
Żeby nie być ciężarem
Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym to szerszy krąg - krótkotrwale bezrobotni, a także ci, którym akurat pogarsza się sytuacja zdrowotna, w związku z tym mogą stracić pracę lub właśnie ją tracą. Nie wiadomo, czy znajdą się ponownie na rynku pracy, czy będą funkcjonować społecznie tak, żeby nie być ciężarem dla innych, takim, który spowoduje, że najbliżsi przestaną się nimi opiekować. Chodzi o to, żeby znaleźć sobie miejsce w społeczeństwie, w swoim najbliższym środowisku. Np. opiekować się dziećmi, zadbać pod nieobecność bliskich o dom czy choćby umieć załatwiać swoje bieżące sprawy bez angażowania rodziny.
Zagrożeni wykluczeniem to też ci, którzy popadają w konflikt z prawem, wychowują się w niewłaściwych warunkach, wchodzą właśnie w dorosłość, a nie do końca są przygotowani do tego, żeby w niej funkcjonować. - W tej grupie są dzieci, które wychowywały się w pieczy zastępczej czy w domach dziecka. Rzadko się zdarza, żeby rodziny biologiczne, które ich nie wychowały - bo nie mogły, z różnych powodów - teraz pomogły im na starcie, bo one same sobie najczęściej nadal nie radzą - podkreśla Mirosław Sobkowiak.
Warto zwrócić uwagę na dzieci
Jeśli chodzi o wykluczenie czy zagrożenie wykluczeniem - nie ma żadnych granic wiekowych. - Warto zwrócić tu uwagę na dzieci, bo jeśli wychowują się one w rodzinach z dużymi dysfunkcjami, z dużymi problemami i te rodziny nie potrafią zadbać o właściwe warunki dla swoich dzieci, one już są zagrożone wykluczeniem społecznym. Odczuwają w klasie, że są „gorsze”, bo się gorzej uczą, być może inni odsuwają się od nich ze względu na gorsze stroje, mniejszą wiedzę o świecie. Sporo wiedzy wynosimy przecież z domu, od rodziców, najbliższych - podkreśla dyrektor PCPR-u w Gostyniu. - Jeżeli te dzieci nie dostają tego, są opóźnione. Przy czym nie jest to opóźnienie intelektualne, bo one mają umiejętności psychofizyczne wystarczające do normalnego funkcjonowania, ale jest to opóźnienie społeczne. W momencie kiedy rosną, kiedy powinny dostać odpowiednią do wieku i możliwości dawkę wiedzy i umiejętności - nie dostają jej, są zostawione same sobie, przed telewizorem, na podwórku, na ulicy. Jeżeli dzieci przebywają w grupie rówieśniczej, która kradnie, która „dorabia” sobie w ten sposób, żeby kupić sobie np. jakąś słodycz albo w ogóle coś do jedzenia, z góry skazane są na wykluczenie społeczne.
Również duża grupa osób starszych, ze względu właśnie na podeszły wiek i malejące możliwości, umiejętności funkcjonowania społecznego, siłą rzeczy sama ulega wykluczeniu. Jak tłumaczy kierowniczka Ośrodka Pomocy Społecznej w Krobi Anna Krzyżostaniak, zagrożona wykluczeniem może być tak naprawdę każda osoba: starsza, niepełnosprawna, bezrobotna, mająca niskie dochody, z problemem alkoholowym, po opuszczeniu zakładu karnego, z zaburzeniami psychicznymi.
Olbrzymia pomoc
Jaka w tym zakresie jest rola Funduszy Europejskich? - Pewnie byśmy sobie bez tych środków poradzili, ale dużo wolniej i nie w tak rozwiniętym zakresie, jak teraz, kiedy jesteśmy w Unii Europejskiej. Dzięki temu mamy olbrzymią pomoc finansową. Oprócz tego, że Fundusze Europejskie przynoszą konkretne, wymierne działania, podnoszące kwalifikacje osób pomagającym ludziom zagrożonym czy wykluczonym społecznie, trafiają również bezpośrednio do nich, pomagając podnieść kwalifikacje, zdobyć nowe umiejętności - podkreśla Mirosław Sobkowiak. - My wypracowujemy nowe narzędzia, ale dzięki funduszom unijnym dużo metod sprawdzonych ściągamy z Zachodu. Bardzo dużo rzeczy poznaliśmy na zasadzie wymiany dobrych praktyk.
Jak skorzystać ze wsparcia? - Warto śledzić media lokalne, a także ulotki i plakaty. Dużo instytucji i organizacji ogłasza swoje działania - taki jest wymóg w projektach unijnych, to jest bardzo dobre - i kieruje zaproszenia do wszystkich osób, które widziałyby potrzebę uczestniczenia w tych działaniach. Warto nie zamykać się w domu. Warto być otwartym - radzi dyrektor gostyńskiego PCPR-u.
Trzeba znaleźć organizację pozarządową, stowarzyszenie, fundację, które specjalizują się w działaniach na rzecz osób niepełnosprawnych, starszych, niesamodzielnych. Warto się do niej zwrócić, by korzystać ze wsparcia. Należy też zgłaszać swoje potrzeby i problemy do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie lub do Ośrodka Pomocy Społecznej. - Ważne jest, by nie bać się i nie wstydzić się opowiedzieć o swojej sytuacji - dodaje szef placówki udzielającej wsparcia.
Aktywny zyskuje dwa razy
Działania na rzecz aktywizacji społecznej prowadzone są na terenie całej Wielkopolski. - Są widoczne efekty działań finansowanych z Funduszy Europejskich - w postaci chociażby wspomnianej spółdzielni socjalnej. Wiele osób po realizacji projektu usamodzielniło się finansowo, odcięło się od świadczeń z pomocy społecznej - podkreśla Anna Krzyżostaniak. - Część osób tak uwierzyło w siebie, że stało się liderami lokalnymi w swoich miejscowościach. Działają, włączają się w różne inicjatywy, a nawet sami realizują mniejsze projekty. Mimo że jest to związane z ogromem pracy, wysiłku wskaźniki, które osiągamy, potwierdzają, że warto sięgać po
te środki.
Kierowniczka przyznaje, że OPS zamierza dalej korzystać z Funduszy Europejskich. - Ja widzę same plusy. Do projektów trafiały głównie osoby, które przez lata nie pracowały, nie miały nawet nawyku pracy. Po drugie - nie miały wiary w siebie. Nie posiadały podstawowych kompetencji społecznych. Aktywizacja zawodowa miała sens dopiero wtedy, kiedy te osoby przeszły aktywizację społeczną - zauważa Anna Krzyżostaniak. - Spotkania z innymi uczestnikami projektu, wzajemna integracja, nawiązywanie przyjaźni - to wszystko miało pozytywny wpływ na to, że te osoby się otworzyły, część z nich już znalazła zatrudnienie lub otworzyła własną działalność.
Projekty realizowane w ramach Włączenia Społecznego
to projekty z zakresu wsparcia działań, mających na celu integrację i aktywizację społeczno-zawodową osób, rodzin/grup/środowisk zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, przez wykorzystanie instrumentów aktywizacji:
ZAWODOWEJ
Pomoc w podjęciu decyzji dotyczącej wyboru lub zmiany zawodu, wyposażenie w kompetencje i kwalifikacje zawodowe oraz umiejętności pożądane na rynku pracy tj. np. wsparcie usług reintegracji i rehabilitacji społeczno-zawodowej świadczonych w Centrach Integracji Społecznej, Klubach Integracji Społecznej, Zakładach Aktywności Zawodowej lub Warsztatach Terapii Zajęciowej, zatrudnienie wspierane, zatrudnienie wspomagane, praktyki, staże, prace społecznie użyteczne, usługi asystencko-doradcze wspierające aktywizację zawodową, w tym: trener pracy, asystent pracy, doradca zawodowy, wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy na potrzeby zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością, dostosowanie stanowiska pracy do potrzeb osób z niepełnosprawnościami
EDUKACYJNEJ
Podniesienie poziomu wykształcenia lub jego dostosowania do potrzeb rynku pracy tj. np. sfinansowanie zajęć szkolnych, związanych z uzupełnieniem wykształcenia na poziomie podstawowym, gimnazjalnym, ponadgimnazjalnym lub policealnym dla osób w wieku aktywności zawodowej (wraz ze stypendiami), zajęcia w ramach kształcenia ustawicznego oraz kosztów z nimi związanych w celu uzyskania zawodu lub przygotowania zawodowego sfinansowanie zajęć w ramach podnoszenia kluczowych kompetencji i umiejętności zawodowych, kursy podnoszące kwalifikacje zawodowe (wraz ze stypendiami), organizacja i sfinansowanie usług wspierających aktywizację edukacyjną (np. brokera edukacyjnego oraz kosztów z nimi związanych)
ZDROWOTNEJ
Wyeliminowanie lub złagodzenie barier zdrowotnych utrudniających funkcjonowanie w społeczeństwie lub powodujących oddalenie od rynku pracy (tylko w przypadku, gdy stanowi jeden z elementów projektu, w powiązaniu z innymi instrumentami aktywizacji i/lub podejmowanym zatrudnieniem), np.:
- finansowanie badań profilaktycznych lub specjalistycznych,
- skierowanie i sfinansowanie terapii psychologicznej, rodzinnej, psychospołecznej dla osób lub rodzin,
- skierowanie i sfinansowanie programu psychoterapii w zakładzie lecznictwa odwykowego w przypadku osób uzależnionych od alkoholu,
- skierowanie i sfinansowanie programu terapeutycznego w zakładzie opieki zdrowotnej dla osób uzależnionych od narkotyków lub innych środków odurzających,
- sfinansowanie części kosztów zespołów ćwiczeń fizycznych usprawniających psychoruchowo lub zajęć rehabilitacyjnych zgodnie z potrzebami osób z niepełnosprawnościami,
- skierowanie i sfinansowanie programu korekcyjno - edukacyjnego dla osób stosujących przemoc w rodzinie oraz wsparcie dla osób dotkniętych przemocą, o których mowa w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
SPOŁECZNEJ
Przywrócenie lub wzmocnienie kompetencji społecznych, zaradności, samodzielności i aktywności społecznej, np.:
- organizacja i finansowanie usług wspierających osoby z niepełnosprawnościami (m.in. koszty zatrudnienia tłumacza osoby niepełnosprawnej),
- finansowanie kosztów dostępu do usług bezpłatnego poradnictwa prawnego i obywatelskiego (indywidualnego i grupowego) oraz mediacji rodzinnej i interwencji kryzysowej,
- organizacja i finansowanie kosztów wolontariatu oraz kosztów zatrudnienia osoby prowadzącej klub wolontariuszy,
- organizacja i finansowanie treningów kompetencji i umiejętności społecznych w tym kosztów zatrudnienia i działania osoby prowadzącej klub lub grupę,
- organizacja i finansowanie uczestnictwa w grupach i klubach, samopomocowych w tym kosztów zatrudnienia i działania osoby prowadzącej klub lub grupę,
- organizacja i finansowanie usług wsparcia i aktywizacji rodzin marginalizowanych (m.in. asystent rodziny, mediator),
- koszty zatrudnienia np. asystenta osoby bezdomnej, asystenta osoby opuszczającej zakład karny,
- pokrycie kosztów uczestnictwa w placówkach wsparcia dziennego, świetlicach i klubach,
- organizacja i finansowanie usług wspierających animację lokalną, w tym kosztów zatrudnienia animatora lokalnego, lidera klubu integracji społecznej, streetworkera),
- praca socjalna
Przykłady projektów realizowanych na terenie Wielkopolski w ramach Działania 7.1 Aktywna integracja
Aktywna integracja szansą na przyszłość CIS
(Stowarzyszenie Żylicka Rzecz Babska, Żylice, Rawicz)
Dla kogo? 50 osób (20 kobiet, 30 mężczyzn) zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, zamieszkujących na obszarze gminy Rawicz skierowanych do Centrum Integracji Społecznej. Projektodawca zaplanował udział w projekcie osób z niepełnosprawnościami.
Co zaplanowano? Reintegrację zawodową i społeczną, utworzenie grup wsparcia, opiekę nad dziećmi uczestników Centrum Integracji Społecznej.
------
„Akademia Aktywności. Kompleksowy Program Aktywizacji Zawodowej i Społecznej Mieszkańców Gminy Gizałki”
(„Edufin”, Pleszew)
Dla kogo? 56 osób bezrobotnych i biernych zawodowo zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym zamieszkałych na terenie gminy Gizałki, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej.
Co zaplanowano? Bezpłatne szkolenia
- trening kompetencji społecznych, warsztaty aktywności zawodowej, kurs księgowości, kurs kadry i płace, kurs magazyniera i operatora wózka widłowego, kurs kierowcy pojazdów kat. B.
------
W „KRĘGU” RAZEM - aktywna integracja i aktywizacja zawodowa i społeczna mieszkańców gminy Nowe Miasto nad Wartą
(Stowarzyszenie Pomocy „Krąg”)
Dla kogo? 25 osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (12 mężczyzn i 13 kobiet) z terenu gminy Nowe Miasto nad Wartą. Projektodawca zaplanował udział w projekcie osób z niepełnosprawnościami.
Co zaplanowano? Między innymi aktywizację zawodową i poradnictwo zawodowe, terapię psychologiczną, treningi kompetencji i umiejętności społecznych, aktywizację i rehabilitację zdrowotną, utworzenie i działalność Klubu Samopomocy, szkolenia.
------
Włączenie społeczne w gminie Dobrzyca
(Stowarzyszenie Edukacja Młodzież, Pleszew)
Dla kogo? 56 osób (31 kobiet i 25 mężczyzn) zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem w wieku 15-64 lata, zamieszkujących na terenie gminy Dobrzyca.
Projektodawca zaplanował udział w projekcie osób z niepełnosprawnościami.
Co zaplanowano? Trening kompetencji społecznych, warsztaty aktywności zawodowej, szkolenia, kursy zawodowe, staże, pośrednictwo pracy.
------
Sieć Klubów Integracji Społecznej w Wielkopolsce
(Fundacja im. Królowej Polski św. Jadwigi / Klub Integracji Społecznej w Borku Wlkp., Klub Integracji Społecznej w Czempiniu, Klub Integracji Społecznej w Kłodawie, Klub Integracji Społecznej we Wronkach)
Dla kogo? 80 osób (48 kobiet i 32 mężczyzn) zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym, zamieszkujących na ternie następujących powiatów województwa wielkopolskiego: powiat gostyński (gmina Borek Wielkopolski), powiat kościański (gmina Czempiń), powiat kolski (gmina Kłodawa), powiat szamotulski (gmina Wronki).Projektodawca zaplanował udział w projekcie osób
z niepełnosprawnościami.
Co zaplanowano? Międz innymi: aktywizację społeczną, zdrowotną i zawodową w Klubie Integracji Społecznej, zdobywanie przez uczestników projektu kwalifikacji zawodowych.
GDZIE SZUKAĆ WSPARCIA?
- Informacji o możliwości uczestnictwa w dofinansowanych projektach należy szukać na portalach www.funduszeeuropejskie.gov.pl lub www.wrpo.wielkopolskie.pl w zakładce „Znajdź dofinansowanie” Po wyszukaniu podmiotu realizującego projekt, warto nawiązać kontakt telefoniczny, mailowy lub osobisty. W dalszych krokach osoby zainteresowane zostaną poinformowane o tym, co należy zrobić, aby skorzystać ze wsparcia.
- W lokalnych instytucjach - OPS, MOPR, PCPR.
Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Poznaniu
61-714 Poznań, al. Niepodległości 34
Godziny pracy: pon. 7.30-18.00, wt.-pt. 7.30-15.30
Telefony do konsultantów:
(61) 626 61 93, (61) 626 61 92, (61) 626 61 90
Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Kaliszu
62-800 Kalisz, ul. Rumińskiego 2
Godziny pracy: pon. 8.00-18.00, wt.-pt. 8.00-16.00
Telefony do konsultantów:
(62) 595 69 47, (62) 766 40 22
Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Koninie
62-510 Konin, ul. Zakładowa 4
Godziny pracy: pon. 7.00-17.00, wt.-pt. 7.30-15.30
Telefony do konsultantów:
(63) 240 85 35, (63) 249 31 02
Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Lesznie
64-100 Leszno, pl. Tadeusza Kościuszki 4b
Godziny pracy: pon. 8.00-18.00, wt.-pt. 7.00-15.00
Telefony do konsultantów:
(65) 529 68 06, (65) 525 69 66
Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Pile
64-920 Piła, ul. Grunwaldzka 2
Godziny pracy: pon. 7.00-17.00, wt.-pt. 7.00-15.00
Telefony do konsultantów:
(61) 650 62 33, (61) 650 62 35
Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Nowym Tomyślu
64-300 Nowy Tomyśl, ul. Poznańska 33
Godziny pracy: pon. 7.30-17.30, wt.-pt. 7.30-15.30
Telefony do konsultantów:
(61) 650 63 71, (61) 650 63 72
